Những địa điểm có tên gọi bắt đầu bằng danh xưng “bà” ở Sài Gòn


Mỗi ngày, trôi theo các cung đường Sài Gòn, càng ngẫm ngợi, ta càng thấy Sài Gòn giống như một  giai nhân lộng lẫy, quyến rũ, thú vị và đầy bí ẩn. Thú vị và bí ẩn đến từng cái tên chợ, tên đường.  Qua bao nhiêu thăng trầm lịch sử, những địa điểm có tên gọi bắt đầu bằng danh xưng “bà” vẫn gắn bó với nhiều thế hệ người Sài Gòn.

Tên đường Sài Gòn, xưa giờ sao không biết?

Những con đường có tên “độc”, lạ ở Sài Gòn

Hoài niệm về chợ thiệp Sài Gòn xưa

 Bà Nghè

Là tên gọi xưa của con sông Bà Nghè và cây cầu bắt qua sông.

Ngày nay  là Thị Nghè, một địa danh thuộc Sài Gòn, địa giới ngày nay bao gồm một phần các phường 17, 19, 21 thuộc quận Bình Thạnh.

sông Bà Nghè xưa

Sông Bà Nghè xưa

Nay là rạch Thị Nghè đổ ra sông Sài Gòn, bắt nguồn từ rạch Nhiêu Lộc. Cả 2 đoạn rạch này gọi chung là rạch Nhiêu Lộc - Thị Nghè, và thường gọi nhầm là kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.

Nay là rạch Thị Nghè đổ ra sông Sài Gòn, bắt nguồn từ rạch Nhiêu Lộc. Cả 2 đoạn rạch này gọi chung là rạch Nhiêu Lộc – Thị Nghè và thường gọi nhầm là kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè

 Cầu Thị Nghè

Cầu Thị Nghè

Chợ Thị Nghè nằm trên đường Phan Văn Hân, phường 19, quận Bình Thạnh

Chợ Thị Nghè nằm trên đường Phan Văn Hân, phường 19, quận Bình Thạnh

Nhà thờ Thị Nghè và giáo xứ thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn

Nhà thờ Thị Nghè và giáo xứ thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn

Bà Chiểu

Chợ Bà Chiểu nằm trên địa bàn phường 1, quận Bình Thạnh, TP.HCM

Chợ Bà Chiểu nằm trên địa bàn phường 1, quận Bình Thạnh, TP.HCM

Bà Điểm

Bà Điểm là một xã thuộc huyện Hóc Môn, xã nằm ở phía tây bắc TP.HCM.

Một trong những địa danh nổi bật nhất ở Bà Điểm là “Mười tám thôn vườn trầu”. Nơi đây nổi tiếng về nghề trồng trầu. Và trầu cau Bà Điểm ngon có tiếng.

TrườngTHPT Bà Điểm

Trường THPT Bà Điểm

ubnd-xa-ba-diem

Vườn trầu Bà điểm

Vườn trầu Bà điểm

Bà Quẹo

Là khu vực gồm các phường 13, 14 quận Tân Bình.

Chợ được đổi tên thành Võ Thành Trang nhưng người Sài Gòn vẫn gọi ngôi chợ này là chợ Bà Quẹo

Chợ được đổi tên thành Võ Thành Trang nhưng người Sài Gòn vẫn gọi ngôi chợ này là chợ Bà Quẹo

nhà lồng chợ nằm lọt sâu giữa hai lối nhà cửa là những quán tiệm sạp hàng; trước mặt chợ, một diện tích khá rộng rãi mở ra tới giáp mặt đường.

Nhà lồng chợ nằm lọt sâu giữa hai lối nhà cửa là những quán tiệm sạp hàng; trước mặt chợ, một diện tích khá rộng rãi mở ra tới giáp mặt đường.

Ba mươi năm trở về trước, vùng chợ Bà Quẹo vẫn còn những chiếc xe thổ mộ

Ba mươi năm trở về trước, vùng chợ Bà Quẹo vẫn còn những chiếc xe thổ mộ

Bà Hom

Bà Hom vừa là khu vực phường 13, 14, quận 6 giáp ranh với Tân Bình và Bình Chánh, vừa là chiếc kênh ở xã Tân Tạo.

cho-ba-hom

kênh Bà Hom

Kênh Bà Hom

cầu Bà Hom

Cầu Bà Hom

Bà Hạt

Đường Bà Hạt (quận 10) bắt đầu từ đường Ngô Gia Tự đến đường Nguyễn Lâm, dài khoảng 1.400 m. Đường bắt đầu mang tên Bà Hạt từ thời Pháp đến nay.

Đường Bà Hạt - Chợ Nguyễn Tri Phương, Q10, TP.HCM

Đường Bà Hạt – Chợ Nguyễn Tri Phương, Q10, TP.HCM

duong_sai_gon_5

Bà tàng

Bà Tàng, vừa là các rạch ở phường 7, quận 8, cũng là tên chiếc cầu bắc qua rạch Lào trên đường Phạm Thế Hiển.

Rạch Bà Tàng

Rạch Bà Tàng

Cầu Bà Tàng, Q8, TP.HCM

Cầu Bà Tàng, Q8, TP.HCM

  Bà Lài

Cái tên đường Bà Lài có một số phận kỳ lạ và thú vị không phải ai cũng biết.

Cái tên đường Bà Lài có một số phận kỳ lạ và thú vị không phải ai cũng biết.

Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư, Bà Lài vốn là tên của một người phụ nữ sống ở ngoại ô Chợ Lớn xưa. Bà mở một quán hàng ở vùng quận 5. Khi người Pháp lập thành phố Chợ Lớn, đường chạy qua quán được lấy theo tên bà. Tuy nhiên, khi bà dời xuống quận 6 buôn bán, người ta chuyển tên đường Bà Lài từ quận 5 xuống quận 6 cho phù hợp với thực tế.

Bà Huyện Thanh Quan

Là con đường rợp bóng cây xanh đã từng đi vào thơ ca của người Sài Gòn xưa:

Đường Bà Huyện hai hàng cây xanh ngát

Đã chứng lời thú nhận “ta yêu nhau”

Hàng cây xanh thì trân trọng đón chào

Những lá chết thì xôn xao dị nghị

Một góc đường Bà Huyện Thanh Quan, con đường rợp bóng cây đã từng đi vào thơ ca của người Sài Gòn xưa “ Đường bà Huyện hai hàng cây xanh ngát Đã chứng lời thú thật ‘Anh yêu em” Hàng cây xanh thì trân trọng đứng chào  Những lá chết thì xôn xao dị nghị

Một góc đường Bà Huyện Thanh Quan,

Còn rất nhiều địa điểm mang tên các “bà” ở Sài Gòn  không thể kể xiết như :

Bà Khắc : tên  chiếc cầu xưa ở vùng Cầu Kho quận 1. Bà Triệu: tên con đường nằm phía sau Bệnh viện Chợ Rẫy. Bà Ký: nằm trên địa bàn phường 9 quận 6, từ bến Phú Lâm đến đường Hồng Bàng, dài khoảng 250 mét. Trước là đường mòn trong xóm. Từ thập niên 1950 đường được mở rộng và gọi là đường Bà Ký cho đến nay. Bà Đô: là con rạch ở phường 1, quận 5, thông từ các ao, đầm ra rạch Bến Nghé, nay bị lấp rồi. Bà Đô còn là tên chiếc cầu ở đầu đường Hàm Tử bắc qua rạch Bà Đô (còn gọi là Thị Đô). Bà Thuông: tên chiếc cầu trên kênh Tàu Hũ, từ đầu đường Tản Đà đến đầu đường Phú Định. Bà Bướm: rạch Bà Bướm có tên từ 1902 ở phường Tân Thuận Đông, quận 7 chảy vào sông Sài Gòn, nay nằm trong khu chế xuất Tân Thuận. Bà Cả Bảy: Sông Bà Cả Bảy chảy qua hai xã Trung Lập Thượng và Trung Lập Hạ, huyện Củ Chi dài 15 km từ ranh giới với Tây Ninh đến sông Láng Thé.

Ghi nhận từ thời Pháp đến  thời Việt Nam cộng hoà rồi nhà nước  Việt Nam XHCN sau 1975, phần lớn địa danh Sài Gòn đã có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, những địa điểm có tên các “bà” hầu như vẫn được giữ nguyên.

Lương Gia Cát Tường (TH)


Hãy chia sẻ cho bạn bè qua: