(2SaiGon) – Cái chạn hay còn gọi là gạc- măng -giê (garde manger) là nơi để cất giữ thức ăn chống ruồi, muỗi, chuột, bọ… một thời gắn liền với gian bếp trong mọi gia đình người Việt nam nói chung và người Sài Gòn nói riêng. “Tôi đã từng” – bộ tranh mộc mạc lay động kí ức tuổi thơ của hàng ngàn người Đồ cổ Sài Gòn hơn nửa thế kỷ trước giờ còn đâu Khi cái chạn trong mỗi gia đình được thay thế dần bằng những chiếc tủ lạnh tiện nghi sang trọng thì nó cũng dần đi vào quên lãng. Có còn chăng chỉ là những hình ảnh cũ kỹ trong ký ức về một thời đã xa. Cái chạn dùng để cất thức ăn tránh gián, chuột chui vào và để mèo không ăn vụng được. Để tránh lũ kiến leo lên, người ta còn kê 4 cái chân chạn lên 4 cái tô mẻ, đổ ngập nước. Tầng trên cùng thoáng mát bởi 3 phía được bao lưới, có cánh cửa với cái khóa làm bằng một miếng gỗ xoay ngang đóng bằng đinh guốc. Tầng giữa úp chén dĩa. Tầng dưới cùng úp xoong nồi. Gầm chạn thường cao hơn mặt đất khoảng bốn tấc , là nơi con chó thích chui vào nằm, nên các cụ hay ví các chàng trai đi ở rể nhà vợ như “Chó chui gầm chạn” là vậy ! Cái chạn đã gắn bó với người Việt Nam rất lâu đời. Nó góp phần đánh dấu một thời nghèo khó. Hồi đó, lũ trẻ con đi học, đi chơi về đến nhà thường lục chạn xem có gì ăn không. Chỉ cần một củ khoai hấp cơm, một hủ muối mè, chén mắm chưng, tý tép rang đủ để ăn với cơm nguội vét nồi là sướng lắm rồi. Cái Chạn chứa đựng cả một thời khốn khó, hiếm có nhà nào có sơn hào hải vị chứa trong cái vật đơn sơ ấy. Nó bình dị nhưng là vật không thể thiếu trong nhà cùng với cái bếp củi khói bay mù mịt. Cái Chạn đi vào tiềm thức tuổi thơ, thân thuộc. Nhớ lắm ! 2saigon (TH)
