Trầm mình dưới nước kênh ô nhiễm, tay trần vốc những nắm bùn đen nhớp, bắt trùn (giun) chỉ có lẽ là nghề cùng cực và lầm lũi nhất để mưu sinh của dân lao động ở Sài Gòn. Khi con nước lên, ông Lê Văn Sơn (50 tuổi, quê Đồng Tháp) lại xuôi ghe đến những khu vực quen thuộc trên sông Sài Gòn đãi trùn chỉ về bán cho những tiệm nuôi cá cảnh. Bộ đồ nghề mưu sinh của ông Sơn gồm một chiếc vợt làm bằng lưới dày khít và một cái thau lớn. Giữa trời nắng như đổ lửa của Sài Gòn, ông Sơn liên tục ngụp lặn dưới làn nước đục ngầu để xúc trùn chỉ rồi khéo léo dùng chiếc vợt đẩy nhẹ lớp bùn non rồi nâng lên mặt nước đãi cho sạch. Ông Sơn với mẻ trùn chỉ vừa vót được từ đáy sông. Khi lớp bùn trôi đi, từng cục trùn chỉ nhỏ li ti ngọ nguậy vo tròn vào nhau. Ông Sơn cho biết đã mưu sinh bằng nghề vớt trùn từ trước năm 1975, vì sức khoẻ yếu, nghèo khó nên ông không biết làm gì ngoài việc dựa vào trùn làm kế sinh nhai. Trung bình mỗi ngày ông Sơn kiếm được khoảng 100.000 đồng. Tiếp tục xuôi dòng sông Vàm Thuật cũng có chục người lặn ngụp mò trùn chỉ. Những người đãi trùn chỉ ở đây cũng thuộc hàng có thâm niên trong nghề. Bì bõm trong đám sình ven sông, anh Nguyễn Quang Đạt (35 tuổi, ngụ quận Gò Vấp) đang căm cụi bên chiếc vợt, nhẹ nhàng vớt từng lớp bùn vào vợt. Anh Đạt cũng đã có hơn 20 năm mưu sinh bằng nghề này. Vớt trùn chỉ cực nhọc là vậy, nhưng thu nhập cũng rất bấp bênh. Vì còn phải lệ thuộc vào con nước. Mỗi lon trùn chỉ bán được giá cũng chỉ 10.000 đồng. Nhưng để có được một lon trùn chỉ cũng không phải đơn giản. Ngoài việc lặn ngụp đãi dưới dòng nước đen, trùn vớt được đem về phải bỏ vào trong ghe, sau đó thì trùn chỉ tự động ngoi lên, kết thành từng mảng nổi trên bề mặt. Lấy tảng trùn này vào ngâm trong nước để cho thật sạch bùn đến khi chỉ còn một màu đỏ của trùn chỉ mới có thể bán cho những người bán thức ăn cá kiểng. Công việc phải làm nhẹ nhàng, tỉ mỉ vì trùn chỉ rất dễ chết. Mỗi ngày làm cật lực từ sáng cho đến chiều, nếu thuận lợi, những người mưu sinh trên sông Sài Gòn cũng chỉ kiếm được khoảng 150.000 đồng. Cuộc đời lênh đênh của những người “săn” trùn chỉ trên sông. Thu nhập chẳng được bao nhiêu nhưng nghề này buộc phải đánh đổi sức khỏe ghê gớm. Viêm phổi và thường xuyên đau nhức khớp xương đối với những người mưu sinh bằng nghề vớt trùn chỉ là chuyện thường, chưa kể những tai nạn như mảnh chai, sắt rỉ cắt vào chân nhiễm trùng. Cuộc sống bấp bênh, tương lai mịt mù nhưng họ vẫn phải ngâm mình dưới nước để nuôi sống bản thân và gia đình. Theo Trung Kiên – Xuân Hinh/Dân trí
