Hồi xưa, thức khuya học thi, tôi thường bị phân tâm không tài nào tập trung được mỗi khi nghe tiếng gõ Sực tắc rao mì của Chú Thoòn và thằng Hía Khắc khoải tiếng rao đêm Sài Gòn Những quán bánh mì chảo “ngon điên đảo” ở Sài Gòn Tới giờ tôi vẫn còn nhớ mùi xí quách thơm lừng bốc mũi tỏa ra từ gánh mì “chệc” theo gió bay đi suốt con hẻm nhỏ miệt Bàn cờ.. Những gánh mì vỉa hè này luôn có một thằng nhóc tùy tùng lang thang khắp hang cùng ngõ hẻm để rao mì bằng tiếng gõ độc đáo. Đó là những nhịp điệu kêu gọi vừa đủ không chói tai đền nỗi làm phiền những người đang ngủ ! Có lần ra quán cà phê đầu ngõ, được ngồi chung bàn, tò mò tôi hỏi chuyện Chú Woong, một ông già xì thẩu Trung Hoa, người hàng xóm đầy kiến thức dân gian, A Woong cho biết: ” Ngộ nghe tiếng gõ rao mì Ngộ piết người pán mì thuộc bang nào hội nào và di cư tới đây lâu chưa ? ….Nó tùy thuộc vào âm thanh của miếng gỗ cũ hay mới ? dài hay ngắn ! tiếng đục hay trong ? tiết tấu chậm rãi nhẹ nhàng mời mọc hay rộn rã thôi thúc. Để phát ra âm thanh kêu trầm ấm nhưng chắc tiếng , mấy chú bán mì hồi xưa sử dụng hai miếng gỗ cẩm lai dài, được khoét một mặt hơi cong để tạo âm vang, nhưng thế hệ sau này thường xài hai miếng tre già nghe tiếng không “sang” như thuở trước “. Kiểu rao này rất giống với mõ làng đi tuần trong thôn xóm, gõ báo sang canh cũng như phòng trộm cắp. Nhưng gõ mì thì nhịp điệu nhiều nhạc tính hơn. A Woong còn nói : người bán mì rong hay bán vỉa hè cũng có bang có hội. Người mới vào nghề bán mì là hạng thứ, chỉ được gõ chứ không được đứng nấu. Học gõ rao mì không dễ, Tiếng gõ mì từ xa còn là cách thông tin cho người nấu biết : Nấu mấy tô ? Loại Mì gì : Hủ tíu Mì hay Mì hoành thánh ?….để khi quay lại xe không mất thì giờ, đây là quy ước riêng của người nấu và người gõ ! …..phải tập một, hai tuần mới thành thạo. Người Hoa từ xưa đã mang nghề bán mì đi khắp thế giới để kiếm sống, nên người đến trước có quyền hạn như Anh lớn ( Đại Ca) , một luật giang hồ của Bang Hội nhưng bất thành văn. Gánh mì trong vùng do “Anh lớn” quản lý, tiếng gõ có những âm thanh khác biệt mà dân trong nghề nghe phải nhận biết để tránh xâm lấn địa giới của đàn anh ! Đêm khuya, mấy thầy Cớm Saigon thấy thằng Hía bưng bê nhiều , Hỏi không bao giờ thằng Hía nói, nhưng đi theo nó, sẽ lần ra một…Sòng pài ! Dan SaiGon Xua
